Dịch vụ Quan trắc môi trường

Quan trắc môi trường là gì? Quy định về quan trắc môi trường ở Việt Nam như thế nào? Dịch vụ quan trắc môi trường hiện tại ở Việt Nam ra sao? Hãy cùng BKCEMS TECH tìm hiểu ngay trong bài viết hôm nay về QUAN TRẮC MÔI TRƯỜNG và những điều cần biết. 

1. QUAN TRẮC MÔI TRƯỜNG LÀ GÌ?

Quan trắc môi trường là việc lấy mẫu đo đạc tại hiện trường và vận chuyển mẫu về phòng thí nghiệm để phân tích đưa ra các kết quả và so sánh với các QCVN hiện hành để chủ dự án xây dựng các biện pháp giảm thiểu hoặc nâng cấp cho phù hợp với quy định hiện hành, tuân thủ các quy định pháp luật, tránh bị phạt.

Các chương trình quan trắc môi trường của dự án thông thường gồm: quan trắc trong giai đoạn xây dựng, vận hành thử nghiệm và vận hành thương mại. Các chương trình quan trắc, thông số quan trắc, tần suất quan trắc được đăng ký trong các hồ sơ môi trường ban đầu như: ĐTM, KHBVMT, giấy phép môi trường.

2. SỰ CẦN THIẾT PHẢI QUAN TRẮC MÔI TRƯỜNG

Quan trắc môi trường là một hoạt động rất quan trọng trong đời sống hàng ngày. Ngày nay với sự phát triển mạnh mẽ của ngành công nghiệp nặng như: Luyện kim, Khai thác than, Sản xuất phân bón, Cơ khí, Nhiệt điện, Sắt thép, Công nghiệp năng lượng…Đây là những ngành có vai trò rất lớn trong phát triển kinh tế ở Việt Nam, tuy nhiên những ảnh hưởng của chúng đến môi trường là không nhỏ tí nào. Do đó cần phải có quan trắc môi trường thường xuyên để tránh khỏi những tác động xấu sau này.

3. MỤC TIÊU CỦA QUAN TRẮC MÔI TRƯỜNG

Quan trắc môi trường được sử dụng để đánh giá chất lượng môi trường tại các khu vực và đưa ra các giải pháp cho các vấn đề liên quan đến môi trường. Quy trình này bao gồm:

• (1) Thu thập dữ liệu: Quan trắc môi trường thu thập các dữ liệu về chất lượng không khí, nước, đất và ánh sáng.
• (2) Xử lý dữ liệu: Dữ liệu sau khi được thu thập sẽ được xử lý để phân tích và đưa ra các báo cáo về chất lượng môi trường.
• (3) Phân tích dữ liệu: Dữ liệu sau khi được xử lý sẽ được phân tích để đánh giá chất lượng môi trường và đưa ra các giải pháp cho các vấn đề liên quan đến môi trường.

4. QUY ĐỊNH VỀ QUAN TRẮC MÔI TRƯỜNG TẠI VIỆT NAM

• Điều 3, Luật Bảo vệ Môi trường năm 2020: Quan trắc môi trường là việc theo dõi liên tục, định kỳ, đột xuất, có hệ thống về thành phần môi trường, các nhân tố tác động đến môi trường, chất thải nhằm cung cấp thông tin đánh giá hiện trạng môi trường, diễn biến chất lượng môi trường và tác động xấu đến môi trường
• Điều 116, Luật Bảo vệ Môi trường năm 2020: quan trắc môi trường bao gồm quan trắc chất thải và quan trắc môi trường, được thực hiện thông qua quan trắc tự động, liên tục, quan trắc định kỳ, quan trắc theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
• Điều 111 và Điều 112, Luật Bảo vệ Môi trường năm 2020: Dự án đầu tư, cơ sở, khu sản xuất, kinh doanh, dịch vụ tập trung, cụm công nghiệp có phát sinh chất thải ra môi trường phải thực hiện quan trắc theo quy định tại Điều 111 và Điều 112 của Luật Bảo vệ Môi trường, bảo đảm tuân thủ quy chuẩn kỹ thuật môi trường.
• Điều 108, Luật Bảo vệ Môi trường năm 2020: quy định thành phần môi trường phải được quan trắc bao gồm: Môi trường nước gồm nước mặt, nước dưới đất, nước biển; Môi trường không khí xung quanh; Môi trường đất, trầm tích; Đa dạng sinh học; Tiếng ồn, độ rung, bức xạ, ánh sáng. Nguồn thải, chất thải, chất ô nhiễm phải được quan trắc bao gồm: Nước thải, khí thải; Chất thải công nghiệp phải kiểm soát để phân định chất thải nguy hại theo quy định của pháp luật; Phóng xạ; Chất ô nhiễm khó phân hủy phát thải và tích tụ trong môi trường và các chất ô nhiễm khác.

5. QUY TRÌNH THỰC HIỆN QUAN TRẮC MÔI TRƯỜNG

• (1) Xác định mục tiêu: Đây là bước đầu tiên và quan trọng nhất, cần xác định mục tiêu và phạm vi của quan trắc môi trường. Quá trình này bao gồm việc xác định các yếu tố môi trường cần được đo lường và phân tích, cũng như mục đích sử dụng thông tin quan trắc.
• (2) Lựa chọn các chỉ tiêu: Dựa trên mục tiêu quan trắc, lựa chọn các chỉ tiêu môi trường cần đo lường. Các chỉ tiêu này có thể bao gồm các yếu tố về chất lượng nước, chất lượng không khí, đa dạng sinh học, ô nhiễm đất và các yếu tố khác tương tự.
• (3) Thiết lập trạm quan trắc: Xác định vị trí và thiết lập các trạm quan trắc. Các trạm quan trắc nên được đặt ở các vị trí đại diện cho khu vực hoặc môi trường cần đo lường. Vị trí và phân bố trạm quan trắc cần được xác định dựa trên các yếu tố như sự tiếp xúc của môi trường với con người và các hoạt động nhân khẩu học và công nghiệp.
• (4) Thu thập mẫu: Thu thập mẫu môi trường theo phương pháp và lịch trình quy định. Việc thu thập mẫu cần tuân thủ các quy định về kỹ thuật thu thập mẫu và bảo đảm tính chính xác và đại diện của mẫu.
• (5) Phân tích mẫu: Mẫu thu thập được được chuyển đến phòng thí nghiệm để phân tích. Phân tích mẫu có thể bao gồm các phương pháp hóa học, sinh học, vật lý hoặc các phương pháp khác phù hợp để đo lường và xác định các chỉ tiêu môi trường.
• (6) Xử lý dữ liệu và phân tích: Dữ liệu thu thập được từ quan trắc môi trường được xử lý và phân tích để đánh giá chất lượng môi trường và thực hiện các so sánh với các tiêu chuẩn và mức đánh giá liên quan.
• (7) Báo cáo và đánh giá: Kết quả của quan trắc môi trường được báo cáo và đánh giá. Báo cáo có thể bao gồm tóm tắt kết quả, phân tích xu hướng, so sánh với tiêu chuẩn và đánh giá tác động môi trường.
• (8) Đưa ra biện pháp cải thiện: Dựa trên kết quả quan trắc, các biện pháp cải thiện và quản lý môi trường có thể được đề xuất và triển khai để giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và con người.

6. CÁC HÌNH THỨC QUAN TRẮC MÔI TRƯỜNG

• Quan trắc môi trường KHÔNG KHÍ

• Quan trắc môi trường ĐẤT

• Quan trắc môi trường NƯỚC

• Quan trắc môi trường TIẾNG ỒN

7. CÁC QUY ĐỊNH QUAN TRẮC MÔI TRƯỜNG TỰ ĐỘNG HIỆN NAY

Quy định trạm quan trắc tự động hiện nay được phổ biến như sau:

• Quan trắc môi trường định kỳ là quá trình thực hiện các văn bản báo cáo đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và khu công nghiệp theo quy định mới nhất của pháp luật. Năm 2020 luật môi trường đã có những dự thảo luật về môi trường sửa đổi, qua đó đã giảm thiểu tần suất báo cáo quan trắc môi trường định kỳ.
• Quan trắc môi trường tự động: đây là ứng dụng tiên tiến nhất của khoa học công nghệ, phương pháp quan trắc môi trường tự động được ứng dụng nhiều trong các lĩnh vực, đặc biệt là:

• • Trạm quan trắc môi trường nước thải tự động: Các thông số có liên quan đến việc quan trắc bao gồm lưu lượng nước thải đầu vào và đầu ra, độ pH và các thông số đặc trưng theo yêu cầu của nhà nước. Đối với hệ thống quan trắc nước thải  tự động cần có các thiết bị lấy nước tự động, lắp đặt camera có kết nối internet để tiện giám sát cửa thải và có khả năng lưu giữ hình ảnh trong thời gian 3 tháng gần nhất.
  • Trạm quan trắc môi trường khí thải tự động: đối với trường hợp cơ sở sản xuất có nhiều nguồn khí thải công nghiệp, chủ cơ sở phải quan trắc tự động liên tục các nguồn khí thải ở đầu ra.